۴-۲۰: شاخص برداشت غوزه های فرعی:
در جدول تجزیه واریانس شاخص برداشت غوزه های فرعی تحت تأثیر آبیاری، اثر متقابل آبیاری و زئولیت و اثر متقابل آبیاری، زئولیت و سالیسیلیک اسید در سطح آماری یک درصد و تحت تأثیر سطوح مختلف مصرف زئولیت و اثر متقابل زئولیت و سالیسیلیک اسید در سطح آماری پنج درصد معنی دار شد ولی مصرف سالیسیلیک اسید و اثر متقابل آبیاری و سالیسیلیک اسید از نظر آماری تأتیر معنی داری روی آن نداشت (جدول۴-۱۷). طبق نتایج جدول مقایسه میانگین اثرات اصلی مشاهده شد که شاخص برداشت غوزه های فرعی در سطوح مختلف تنش آبی با افزایش شدت تنش میزان آن نیز افزایش نشان می دهد به طوری که بیشترین و کمترین شاخص برداشت غوزه های فرعی با میانگین ۵۷/۳۲ و ۸۱/۲۹ درصد به ترتیب مربوط به تیمارهای آبیاری بر اساس ۷۰ و ۱۰۰ درصد نیاز آبی گیاه بود (جدول۴-۱۸). در سطوح مختلف مصرف زئولیت مشاهده شد که با افزایش میزان مصرف زئولیت شاخص برداشت غوزه های فرعی کاهش می یابد به طوری که بیشترین شاخص برداشت غوزه های فرعی با میانگین ۷۷/۳۱ درصد مربوط به تیمار عدم مصرف زئولیت و کمترین شاخص برداشت غوزه های فرعی با میانگین ۹۱/۲۸ درصد مربوط به تیمار مصرف ۸ تن در هکتار زئولیت مشاهده شد (جدول۴-۱۸). مصرف سالیسیلیک اسید نیز بر شاخص برداشت غوزه های فرعی اثر مثبت داشته و بیشترین شاخص برداشت غوزه های فرعی با میانگین ۶۳/۳۱ درصد مربوط به تیمار محلول پاشی سالیسیلیک اسید مشاهده شد (جدول۴-۱۸).
نتایج مقایسه میانگین اثرات متقابل دوگانهی آبیاری و زئولیت نشان داد که بیشترین شاخص برداشت غوزهی فرعی با میانگین ۵۹/۳۴ درصد متعلق به تیمار آبیاری بر اساس ۱۰۰ در صد نیار آبی گیاه و مصرف ۴ تن زئولیت در هکتار و کمترین میزان آن با میانگین ۱۴/۲۷ درصد متعلق به تیمار آبیاری بر اساس ۱۰۰ درصد نیاز آبی گیاه و مصرف ۸ تن زئولیت در هکتار بود (جدول۴-۱۹). در بین اثرات متقابل دوگانهی آبیاری و سالیسیلیک اسید، بیشترین شاخص برداشت غوزه های فرعی با میانگین ۲۴/۳۳ مربوط به تیمار آبیاری بر اساس ۷۰ درصد نیاز آبی گیاه به همراه محلول پاشی سالیسیلیک اسید و کمترین مقدار آن با میانگین ۹۳/۲۷ درصد متعلق به تیمار آبیاری بر اساس ۱۰۰ درصد نیاز آبی گیاه و عدم مصرف سالیسیلیک اسید بود (جدول۴-۱۹). همچنین در بین اثرات متقابل دوگانهی زئولیت و سالیسیلیک اسید بیشترین شاخص برداشت غوزه های فرعی با میانگین ۹۱/۳۳ درصد مربوط به تیمار مصرف ۴ تن زئولیت در هکتار به همراه محلول پاشی سالیسیلیک اسید و کمترین آن با میانگین ۸۳/۲۷ درصد متعلق به تیمار مصرف ۸ تن زئولیت در هکتار و عدم مصرف سالیسیلیک اسید بود (جدول۴-۱۹). نتایج جدول مقایسه میانگین اثرات متقابل سه گانهی صفات نشان داد که بیشترین شاخص برداشت غوزه های فرعی با میانگین ۴۰/۳۹ درصد مربوط به تیمار آبیاری بر اساس ۷۰ درصد نیاز آبی گیاه و مصرف ۴ تن در هکتار زئولیت به همراه مصرف سالیسیلیک اسید بود و کمترین شاخص برداشت غوزه های فرعی با میانگین ۸۷/۲۴ درصد متعلق به تیمار عدم تنش آبی، عدم مصرف زئولیت و عدم مصرف سالیسیلیک اسید بود (جدول۴-۲۰). مصرف ۹ تن زئولیت در هکتار توانست شاخص برداشت دانه را از ۵۸/۲۳ به ۸۴/۲۴ درصد (که معادل ۰۷/۵ درصد نسبت به تیمار عدم مصرف زئولیت است) افزایش دهد و نقش مثبت زئولیت در کاهش صدمات ناشی از تنش کمبود آب به اثبات برسد (میرزاخانی و سیبی، ۱۳۸۹).
تنش کمبود آب روی شاخص برداشت تأثیر گذاشته و با افزایش شدت تنش آبی شاخص برداشت غوزه های فرعی نیز افزایش نشان داده و این نشان دهندهی کاهش رشد رویشی (بیوماس) غوزه ها و ثبوت عملکرد غوزه ها می باشد و چون تعداد غوزه های فرعی در عملکرد گیاه مؤثر می باشد، هرچه تعداد بیشتری غوزهی فرعی با دانه های پر وجود داشته باشد به این معنی است که مواد فتوسنتزی به غوزه های فرعی بهتر صورت گرفته است. با افزایش مصرف زئولیت شاخص برداشت غوزه های فرعی نسبت به عدم مصرف زئولیت کاهش نشان می دهد. بدین صورت که با مصرف بیشتر زئولیت مقدار رطوبت بیشتری در اختیار گیاه بوده و گیاه نسبت به زمانی که زئولیت در اختیار ندارد رشد رویشی بیشتری نموده و درنتیجه شاخص برداشت آن کاهش یافته است.
(جدول۴-۱۷) نتایج تجزیه واریانس صفات میانگین مربعات MS |
|||||
شاخص برداشت غوزهی فرعی | شاخص برداشت غوزهی اصلی | شاخص برداشت | عملکرد بیولوژیک غوزهی فرعی | درجه آزادی | منابع تغییرات |
۵۸۹/۱۹ * | ns919/17 | ۰۹/۸۶ ** | ns319/0 | ۳ | تکرار |
۵۳۱/۵۸ ** | ns719/101 | ۷۶/۵ n.s | **۹۶۴/۸ | ۲ | آبیاری |
۲۸۴/۴ | ۰۸۸/۲۷ | ۷۵/۴ | ۱۹۴/۰ |