انواع باورهای غیرمنطقی

در نظریه الیس باورهای غیرمنطقی که یک فرد می تواند داشته باشد شامل موارد زیر است :

1-تفکر غیر منطقی تأیید دیگران :شما بر اینباورید که نیاز به حمایت و تأیید افرادی دارید که آن ها را می شناسید و یا به آن ها علاقه دارید. این تفکر می تواند به دلایل متعددی برای انسان مشکلاتی را ایجاد کند. برای مثال خواهان مورد تأیید دیگران بودن سبب می شود که فرد خودش را به خاطر اینکه آیا می تواند حمایت وتأیید دیگران را به دست آورد یا نه، ناراحت ویا نگران کند.چنانچه این حمایت را بدست آورد آنگاه نگران خواهد بود که مبادا آن را دوباره از دست بدهد.

نگران بودن در مورد بدست آوردن حمایت دیگران، بر تصمیم و عملکرد فرد در زندگی اش تأثیرمی گذارد.

اینکه مورد تأیید و تصویب تمام اطرافیان باشیم هدفی است غیرقابل دسترسی چرا که هر کاری که

فرد انجام دهدممکن است بعضی آن را تأیید کنند وعده ای آن را رد کنند و گروهی نیز نسبت به آن

بی تفاوت باشند. بنابراین انسان اگر زندگی خود را طبق میل و آرزوهای خویش اداره کند مردم وی را مورد تایید و حمایت خود قرار خواهند داد اگرجه ممکن است آن ها همان مردمی نباشند که وی خواستار تأیید آن هاست. ولی اساسا برای اینکه خشنود باشید و از زندگی خود بهره مند شوید بهترین توصیه این است که « اگر چه معمولا لذت بخش است که افراد مهم زندگی ام مرا دوست داشته باشنداما ضروری و الزامی نیست.» اگر فردی به دنبال تأیید و حمایت دیگران باشد کمتر خود رهبر و بیشتر ناامن و مضطرب و ناقص نفس خویش خواهد شد (وودز،1993 به نقل از مومن زاده،1381)

2-تفکر غیرمنطقی توقع بیش از حد (انتظارات زیاد از خود) : شما براین باورید که فردموقعی هستید، می توانید به اهداف خود دست یابید و در کاری که متعد به انجام آن می شوید، دارای صلاحیت لازم هستید و داوری شما راجع به شایستگی خودتان به عنوان یک فرد بر اساس انجام موفقیت آمیز کارهایتان است این تفکر نیز امکان پذیر نیست و تلاش وسواسی در راه کسب  آن، فرد را به اضطراب می کشاند و به این ترتیب زندگی فرد همواره با شکست همراه خواهد بود بهتر است تفکر منطقی زیر جانشین آن شود « مطلوبست که من از وقت و انرژی خود به صورت کاملی استفاده کنم و در کارهایم به نتایج مثبتی برسم، اما ضرورت ندارد که صد در صد موفق شوم.» (وودز، 1993 به نقل از مومن زاده 1381، ص22).

3- تفکر غیرمنطقی سرزنش کردن : شما بر این باورید که گروهی از مردم شرور وبدذات هستند وباید به شدت تنبیه و مذمت شوند؛ و اگر اشتباهی از آنان سر زند، باید به شدت مورد سرزنش و انتقاد قرار گیرند این تفکر نیز غیرعقلانی است زیرا معیار مطلقی برای درست و نا درست وجود ندارد و انسان در انتخاب خود کاملا آزاد نیست. تمام انسان ها مرتکب خطا و اشتباه می شوند.

سرزنش و تنبیه معمولا به بهبود رفتار نمی انجامد فرد عقلانی خود و دیگران را سرزنش نمی کند.اگر دیگران او را سرزنش نکنند در بهبود رفتارش می کوشد و اگر خود مرتکب اشتباه شود به آن اقرا می کند.

ولی هیچ گاه آن را سبب بدبختی و بی ارزشی خود نمی داند.

بهتر است این تفکر منطقی جانشین فکر غیرمنطقی مذکور گردد که :«اشتباه یک فرد به معنای شرور بودن وی نیست بلکه نشانگر این است که انسان به طور کلی خطا کار است.» (وودز،1993 به نقل از مومن زاده ،1381).

4- تفکر غیر منطقی واکنش نومیدی : شما بر این باورید که اگر وقایع و حوادث آن طوری که می خواهید نباشد نهایت ناراحتی و بیچارگی است و بسیار فاجعه آمیز خواهد بود.این تفکر غلط است زیرا ناکام شدن احساس طبیعی است؛ ولی حزن واندوه شدید و طولانی یک موضوع غیر عقلانی است؛ زیرا دلیلی وجود ندارد که وقایع از آنچه طبیعتا هستند متفاوت باشند و از طرفی حزن و اندوه شدید نه تنها موجب تغییر موقعیت نمی شود بلکه اغلب اوقات آن را بدترمی کند.

فرد عقلانی از بزرگ کردن موقعیت نامطبوع امتناع می ورزد و در جهت بهبود آن اقدام می کند بهتراست این فکر منطقی جانشین تفکر غیرمنطقی فوق گردد : « چنانچه مسائل زندگی مطابق میل و خواسته  من نباشند، مصیبت و فاجعه نیست» (وودز،1993 به نقل از مومن زاده 1381).

.[1]Others Approval

.High self expectation

.  Reaction of frustration